Hoe werkt CO2 compenseren?
CO2 reductie, heeft dat écht zin?
Steeds vaker zie je organisaties haar klanten de mogelijkheid bieden om de CO₂-uitstoot van hun gekochte producten te compenseren. Denk bijvoorbeeld aan KLM waarbij je je CO₂-uitstoot die je vlucht veroorzaakt kan compenseren door extra bij te betalen. Daarnaast zijn er organisaties die zelf de CO2 uitstoot van hun bedrijfsvoering compenseren. Op deze manier kunnen zij CO₂-neutraal opereren (overigens is het uitgangspunt bij de transitie naar een klimaatneutrale organisatie uiteraard CO₂ reduceren).
Maar wat houdt compenseren precies in? Heeft het écht zin of is het eerder greenwashing? En welke vorm van compensatie past het beste bij jouw organisatie?
Lees het hieronder!
Wat houdt CO2 compenseren precies in?
Bij het compenseren van de CO₂-uitstoot zorg je ervoor dat de hoeveelheid CO₂ die jij als organisatie uitstoot ergens anders in de wereld weer uit de lucht wordt gehaald OF wordt voorkomen. Dit gebeurt doordat je investeert in projecten die dit teweeg brengen, zoals bijvoorbeeld het aanplanten van nieuwe bossen. Belangrijk uitgangspunt is dat de projecten waarin wordt geïnvesteerd om te compenseren niet zouden plaatsvinden zonder de investering, hierover zo meer.
Zoals te zien is in de afbeelding hierboven zijn er grofweg twee compensatie opties:
Optie 1: het afvangen van CO₂ uit de lucht. Dit kan de natuur als geen ander. Wanneer bomen (maar ook andere organismes) groeien halen ze CO₂ uit de lucht en slaan dit op in hun ‘lichaam’ zoals de stam. Zolang de boom blijft leven en groeien blijft hij gemiddeld per jaar 15.69 kilogram CO₂ extra opslaan (bron: IPCC). Door extra bomen aan te planten wordt er dus meer CO₂ uit de lucht gehaald.
Optie 2: voorkomen van een CO₂-uitstoot ergens anders op de wereld. Een andere manier om CO₂-uitstoot te compenseren is door menselijke activiteiten die CO₂ uitstoten te vervangen door alternatieven die minder of geen CO₂ uitstoten. Je kan hierbij denken aan bijvoorbeeld het vervangen van kolenelektriciteitscentrales door een windmolenpark of kookfornuizen op open vuur (die op dit moment op veel plekken in Afrika worden gebruikt) vervangen door duurzamere alternatieven, zoals een Cookstove.
Greenwashing?
Ik ben van mening dat het uitgangspunt bij het CO₂-neutraal maken van je organisatie altijd reductie moet zijn. CO₂-compensatie is een mooie tussenvorm om ervoor te zorgen dat je je negatieve klimaatimpact beperkt totdat je je CO₂-uitstoot hebt teruggedrongen tot een minimum.
CO₂-compensatie kan een goede manier zijn om de negatieve klimaat impact te beperken, echter zijn er wel een paar kanttekening. Op CO₂-compensatie vind namelijk geen overheidsregulatie plaats, waardoor het kan voorkomen dat een compensatie project niet het beloofde compensatie potentieel waar maakt. Bij compensatie van een CO₂-uitstoot is het daarom belangrijk dat er wordt gekozen voor compensatieprojecten die van een erkende standaard zijn. Dit soort projecten zijn additioneel, waarmee wordt bedoeld dat ze zonder de investering van het project niet zouden plaatsvinden. Anders zou het natuurlijk kunnen dat elk zonnepark onder de noemer van CO₂-compensatie wordt gefinancierd. De meest voorkomende standaarden: Verified Carbon Standard (VCS), Gold Standard, Climate, Community & Biodiversity (CCB) of Fairtrade Climate Standard.
Dat het aanplanten van bomen zeker niet de oplossing is voor het klimaatprobleem wordt in de korte documentaire van The Economist mooi weergeven. CO2 compensatie is een goede tussenfase waarbij CO2 reductie het doel blijft.
Welke vorm van compensatie past het beste bij jouw organisatie?
Er zijn veel verschillende compensatieprojecten, vaak gaan de CO₂ compensatieprojecten hand in hand met een bijdrage aan één of meerdere van de Sustainable Development Goals (SDGs). Denk bijvoorbeeld aan een project waarbij er in een bepaalde community cookstoves worden geïntroduceerd, waardoor zij niet meer gebruik hoeven maken van het open vuur om op te koken. Hierbij zal niet alleen aan SDG 13 climate action (doordat de CO₂-uitstoot wordt verminderd) worden bijgedragen, maar ook aan SDG 8 work and economic growth (omdat de cookstoves lokaal worden gemaakt en zo de lokale economie wordt gestimuleerd) en SDG 3 good health (doordat er minder rook vrijkomt bij het komen wordt bijgedragen aan schonere leefomgeving).
Wil je aan de slag met CO₂-compensatie? Bereken dan eerst de CO₂-voetafdruk, dan weet je hoeveel je moet compenseren om CO₂-neutraal te worden, ImpactNow helpt hier graag bij.
Wanneer je maximale impact wil maken met CO₂-compensatie die ook nog eens past bij de doelen van de organisatie, bekijk dan welke projecten (en SDGs) het beste aansluiten bij je bedrijfsstrategie. Ook hierbij helpt ImpactNow graag verder.